Dünya İçin, bilinçli yaşam yaklaşımını benimseyerek doğayı korumak adına jenerasyonlar arası bilgi paylaşımı yapan, atık temizliği, geri/ileri dönüşüm ve tasarım etkinlikleri düzenleyen bir sosyal oluşumdur.



DÜNYA İÇİN
ULAŞ
TAKİP ET
GÖNÜLLÜ OL
︎ Hakkımızda
︎ Email
︎ Instagram
︎ DİBG Formu
ŞİFALI BİTKİ ÇEŞİTLERİ

BİLGİ

︎︎




Mayıs 2025 
Yazan: İrem Çetinor


Ecoversity’nin sunduğu 6 aylık Botanik Bilimi Kursu’nda öğrendiklerimi heyecanla paylaşmaya devam ediyorum! 
Kat Maier’ın inanılmaz bir keyifle dinlediğim derslerinde derlediğim bilgileri bu yazıda bulabilirsiniz.

Kat Maier, bitkisel şifanın daha geniş kitlelere aktarılması için çalışan, Sacred Plant Traditions (Kutsal Bitki Gelenekleri) isimli merkezin kurucusu ve bitki şifacısı muazzam bir insan! Maier, 30 yılı aşkın süredir klinik uygulamada, üniversitelerde, konferanslarda ve bitkisel okullarda uluslararası olarak botanik bilimi ve şifaya dair dersler vermekte. Yerel topluluklara erişilebilir bitkisel ilaç sağlamaya adanmış kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Botanica Mobile Clinic'in kurucu üyesi.

Bitkiler üzerine çalışmalarına bir ‘Barış Gönüllüsü’ gönüllüsü olarak başladı ve bir Hekim Asistanı olarak aldığı eğitim, biyomedikal dilini geleneksel enerjetik bitkisel tedavi uygulamasına örmesine olanak tanımıştır. Bitkilerin tutkulu bir koruyucusu olan Kat, aynı zamanda United Plant Savers'ın (Birleşmiş Bitki Kurtarıcıları) başkanlığını yaptı ve kuruluşun ilk Tıbbi Bitki Koruma Ödülü'nün sahibi oldu. Yani özetle kendisine inanılmaz bir insan ve doğa sevici ve gerçek bir cadı diyebiliriz!

Ondan aldığımız derslerde ‘Energetic Herbalism’ (Enerjetik Bitkisel Tedavi) konusunu işliyoruz. Elementler, mevsimler, tatlar ve duyulara dair muazzam bir derin dalış yaptığımız bu modülde, genel olarak bitkilerin enerjetik prensiplerini mikro ve makro boyutlarda işledik. Örnek olarak mikroda, bitkinin kendi evreninde neler oluyor, makroda da bitkinin başka bir sistemle buluştuğunda ne oluyor, yani örnek olarak bir insan bedeniyle kavuşmasında neler oluyor bunlara değindik.. 

Esasında mikro da makro da sonsuz bir evrene açılıyor, ve bir çeşit tek taraflı faydalanıcı olarak kalmak istemiyorsak tüm doğal sistemlerin ve o doğal sistemin içinde kendi bedenimizin yerini çok daha derinden ve doğru bir biçimde anlamamız, ötesinde içselleştirmemiz önemli.. Yani, botanik biliminde, özellikle de enerjetik bitki şifasında, ‘Bu bitki ne işe yarıyor?’ gibi basit sorular sormak yerine, ‘Bitkinin görüntüsü neye benziyor?’, ‘Kokusu ne?’, ‘Tadı ne, nasıl bir hissi var?’, ‘Yanında yetişen diğer bitkilerle ilişkisi ne?’,  ‘Hangi mevsim karşımıza çıkıyor?’, ‘Yendiğinde veya içildiğinde bedenimde nasıl bir etki yaratıyor?’ gibi birçok soru sormamızı ve ona merak ve ilgiyle, hepsinden öte sevgiyle bakmamızı gerektiriyor. 

Aksi takdirde, içinden geçtiğimiz çağın da genel yaklaşımına benzer şekilde, ‘Bu ne işe yarar?’, ‘Bana nasıl iyi gelir?’ gibi tek taraflı ve oldukça basit ve bencil sorular soruyor oluyor, ve algımızı, ve veya varoluşumuzu hiç bir şekilde geliştirmemiş oluyoruz. Maksat içimizdeki evrenle dışımızdaki evrenin birlikteliğini geliştirmek için bağlar kurmak, bu bağları fark etmek! 

Neyse konumuza geri dönelim... Öncelikle beni en çok heyecanlandıran, özellikle bir başak burcu olduğum için, bitkilerin genel bir çatı altında toplanabilen türleri oldu. Bitkiler alemi muazzam bir evren olduğu için, belli gruplar dahilinde özelliklerini toparlamak benim için kolaylaştırıcı oldu, en azından öğrenmeye başlamak adına.︎

O halde bu türlere bir göz atalım. Özelliklerine dayalı olarak bitkileri 14 başlığa ayırmışlar. Bunlar da bedendeki etkilerini genelleyen kümelendirme çeşitleri diyebiliriz! 



ENERJETİK BİTKİ TÜRLERİ: 


1- ADAPTOGENS / Adaptojenler
2- ALTERATIVES / Kan Temizleyiciler (Değiştirici / Dönüştürücüler)
3- ASTRINGENT / Kan Durdurucular (Damar Büzen / Büzücü)
4- CARMINATIVE /  Gaz Çıkarıcılar
5- CHOLERETICS / Safra Salınımı İle İlgili 
6- DEMULCENT / Yatıştırıcılar 
7- DIAPHORETICS /Terleticiler 
8- EMMANEGOGUES / Adet Hızlandırıcılar 
9- EXPECTORANTS / Balgam Söktürücüler 
10- GALACTAGOGUES / Süt Getiriciler 
11 - LYMPHAGOGUES / Lenflerle İlgili Olanlar 
12 - NERVINES / Sinir Yatıştırıcılar 
13 - TONICS  / Tonikler
14 - VULVENENERIS / Kırılganlık ile ilgili bitkiler*



Bunun dışında diğer bazı türler:



1- ANTİSPAZMİK 
2- ANENFLAMATUAR 
3- ANTİMİKROBİYAL 
4- RUBEFACIENS (CİLT KIZARTAN) 
5- ANTİPARAZİT 





ŞİFA İÇİN BEDENSEL ÖRÜNTÜ GÖZLEMİ


‘Yaşadığınız durumun örüntüsü nedir?’ 


Kat Maier, enerjetik bitki özelliklerini örüntüler ile ilgili olduğunu, bedenimizdeki enerji durumuyla ilişkili olduğunu, yaşadığımız hastalıkların da örüntülerinin ne olduğunu gözlemlememizin önemine değindi. 


Gözlemlenebilecek 6 Temel Oluş Hali:  

  1. Sıcaklık / Uyarı (Excitation) (Ateş*)
  2. Soğukluk / Bunalım / Çöküntü (Depression)
  3. Kuruluk / Körelmek / Atrofi (Toprak*)
  4. Nemlilik / Uyuşukluk / Cansızlık / Durgunluk (Su*)
  5. Büzülme / Gerginlik  (Rüzgar*)
  6. Gevşeklik / Rahatlama

Bu hallerden hangilerini yaşıyoruz bedenimizde? Aynı anda birçok hal olabilir, örneğin cildinizin bir bölümünde enflamasyon olabilir, diğer bölümlerinde kuruluk olabilir, kaslarınız gergin olabilir, bağırsaklarınız gevşek olabilir gibi gibi..

Bedeninizin farklı dokularına oluş halleriyle ilgili sorular sorarak yaşadığımız rahatsızlığın temeline inebilir ve bunu bitkiler ile eşleştirerek şifamızın yavaş yavaş bedenle uyumlanarak gelişmesine izin verebiliriz.

Bitki şifası işte tam da böyle işliyor! Ne muhteşem değil mi?  Semptomu bastırmak yerine, içinde bulunduğumuz durumun karşıtını ona sunarak bedenimizi nasıl eşitleyebilir, dengeleyebiliriz? 

Bunun ötesinde, tatların öneminin üzerinde durduk.




6 TAT

Bitki Tatları ve Nitelikleri: 

1- ACI (BITTER): 
Rahatlatıcı, Soğutucu, Temizleyici 
2- TATLI: Yapıcı, Besleyici, Dengeleyici 
3- EKŞİ:
Soğutucu, Büzüştürücü 
4- BAHARATLI:
Isıtıcı, Harekete Geçirici, Kurutucu
5- TUZLU: Soğutucu, Nemlendirici, Yumuşatıcı
6- MAYHOŞ / KEKREMSİ/ BURUK / KESKİN: Isıtıcı, Harekete Geçirici, Kurutucu, Dağıtıcı 
7-ZEHİRLİ*


*Zehirli olma durumunu da göz önünde bulundurmak ve ona göre bitkiyi harici veya dahili kullanmamız gerekebilir..

Keşfettikçe daha da etkileyici hale gelen bu sınıflandırmalar, öğrenmemizi kolaylaştırıyor.

Acı bitkiler ağızda tükürüğü arttırıyor, tuzlu olanlar enerjiyi böbreklerimize gönderiyor, mayhoş ya da kekremsi olanlar bedendeki sirkülasyonu arttırıyor. 
Ekşi meyvelerdeki asit, soğutucu ve kanama durdurmaya yarayan flavanoidleri ve antioksidan maddeleri arttırıyor. Tatlı bitkiler ise yapıcı bitkiler çünkü içlerinde bulunan karbonhidratlar ile bedeni besleyiciler. 

Baharatlı ve mayhoş/kekremsi tattaki bitkiler genellikle, ısıtıcı, hareketlendirici ve kurutucu oluyor. Duyularımızı uyandıran ve bedende sirkülasyonu arttıran bitkiler bunlar. Enerjiyi bedenimizinden dışarı yönlendiren, ateş ve hava elementine ve akciğerler ile ilgili bitkiler oluyorlar genellikle. 


Baharatlı / Mayhoş / Kekremsi Bitkilere Bazı Örnekler: 

Biberiye, kekik gibi Akdeniz ekosistemini yansıtan, büyüdüğü coğrafya kaynaklı ısıtıcı ve kurutucu olan aromatik bitkiler. Baharatlı besinlerden örnek olarak, yabanturbu (Armoracia rustican) gibi, ya da kırmızı biber (Capsicum annuum) gibi, terletici, enerjiyi bedenden dışarı iten baharatlar. Mayhoş (pungent) bitkiler, ya da keskin yapıdaki bitkilere örnek olarak, karabiber (Piper nigrum), zencefil (Zingiber officinale), sarımsak (Allium sativum), tarçın (Cinnamomum
verum), kırmızı biber (Capsicum annuum) gibi örnekler verilebilir. 

Fakat başlangıçta da dediğim gibi bu ilaç kutusundan 3 adet ilaç alırsam şu etkiyi yakalarım gibi bir yaklaşımla bakmamamız gerekiyor tüm bu evrene.. Tüketicisi değil parçası olduğumuz bu muazzam sistemden neler öğrenebilirim, ve ona nasıl katkı sağlayabilirim sorusunu her gün sorarsak aradığımız şifayı bulacağımıza inanıyorum!

Bu sebeple öncelikle beden farkındalığımızı geliştirmeliyiz. Bedenimizdeki organ, doku ve hallerin takibini yakından yapabilir olursak, yani kendi esenlik halimizi aktif bir biçimde gözetebilirsek, dengeli bir yaşam sürebiliriz. Bu farkındalığa ulaşmamız için de bazen beden dengemizi kaybetmiş olmamız  gerekebiliyor, bir nevi uyanış yaşayabilmemiz için, çünkü beden her zaman biliyor.

Şimdi ise iyileşme, ve o iyi oluş halini koruma zamanı. Şimdi, ve hayat boyu! 


Kuruluk  
Kuru Cilt

Sıcaklık  
Ciltte Enflamasyon

Nemlilik
Candida

Gerginlik
Kas Gerginliği

6 DOKU HALİ


1- SICAKLIK/ Uyarı (Excitation) (Ateş*)


Çağımızın enflamasyon halinin en temel sebebi kronik ve kontrol dışı stres durumları. 
Strestli ve mutsuz bir hayat oksitlenme yaratır diyor Maier. Kronik stres, kronik ısı, yani kronik enflamasyonu tetikler. Isınmış eklmeler, ısınmış cilt, huzursuzluk, insomnia ya da bedenimizde YİN veya su/nemin az olma durumu. YİN geceyi, YANG ise gündüzü yönetir, ve biz de sürekli eril bir oluş halinde, ve gündüzün enerjisini zorlar halde yaşadığımız için de sürekli enflamasyona maruz kalan bedenlerle yaşıyoruz!  Ne mutlu ki, ısıyı temizleyen ve dengeleyen pek çok bitki bulunuyor! Sıvılarla çalışıp bu ısıyı soğutmak mümkün. ADHD’nin bile bir ısı durumu olduğuna değiniyor Kat Maier! 

Dengeleyici Olarak: Soğutucu Bitkiler, 

Ekinezya yılan ve örümcek ısırıkları için kullanılan (yani zehirli ısı yaratan ısırıklar) soğutucu bir bitkidir! Birşeyin ısısını arttırmak istiyorsanız ekinezya kullanılmaz. Sistemi soğutmak istiyorsanız Ekinezya kullanılır!! 

*Ekinezya, Karahindiba, Sinirotu, Kuşotu*

bu bitkiler, soğutucu bitkilere örneklerdir!
 



2- SOĞUKLUK / Çöküklük / Depresyon:


Soğuk bir bedeni çok erken tedavi etmeliyiz, b metabolizma yavaş demektir, ve hayat ısı gerektirir ve ısınmış bir vücut canlıdır! Soğuk genellikle durağanlığa yol açar. Canlılığı geri getirmek önemlidir.  

Soğuk, doku yetersizliği yaratabilir, yani iyi çalışmayan bir metabolizma, yeterince besini içine alamayabilir. Kilo fazlanız olabilir ama hala yetersiz besine ulaşıyor olabilir bedeniniz. Bu durumda besinlerin şifasını bedene çekmek için çalışılmalı!

Kol ve bacaklarımızı genellikle soğuksa, bedende canlılık gerekiyor demektir. Bedeni ısıtmanın bir yolu bulunmalıdır. Bu egzersizle olur, daha çok hareketle olur, bedene ısıtıcı gıdalar tattırarak olur. Soğuk bir beden kronik yorgunluk çeker ve canlılığını yitirir. O yüzden dikkatli olunmalı. 

Bunun ötesinde ‘CHİ’, yani hayat enerjisinden bahsettik. Deneyimler CHİ kullanır, yani hayatta yaşarken çok fazla chi kullanıyoruz, yaşam enerji demek! 
 

Isıtıcı Bitkiler, 

Bunun için mutfağımızda bulunan çoğu baharat niteliğindeki bitkiyi şifa için kullanabiliriz. Karabiber, zerdeçal, zencefil, kırmızı biber, tarçın, sarımsak, 

*Karabiber,  Zencefil, Kırmızı Biber, Tarçın, Sarımsak*

bu bitkiler, soğutucu bitkilere örneklerdir!




3- KURULUK / Atrofi (Körelmek):


Kuruluk atrofiye yol açabilir. Çok uzun süren, kuruluk zayıflamaya ve sönükleşmeye sebep olabilir, besinlerin değerinden yararlanamaz hale gelebiliriz. Vücutta su ve yağ eksikliğinden kaynaklanan bir kuruluk mevcut olur.  Balık yağı kullanmak bir çözüm olabilir. Ancak başka pek çok farklı yağ türü de vardır. İyi sağlıklı balıklar, balinaların tükettiği yiyecekleri düşünebilirsiniz. Kan besleyicidir. Ruh sağlığı için bitki yağları, balık yağları kullanılması önemlidir diyor Kat Maier. 

Dengeleyici Olarak: Yağlar,


Balık yağı, ghee (sade yağ) vb. bedene şifa verecek yağlar 



4- NEM / Durgunluk:


Bu bir KANDİDA durumudur! Mantar Enfeksiyonları vb. durumlar bu durumdayken kolaylıkla kök salabilir. Nem ve durgunluğun bir arada olduğu durumlarda beden bir taşıyıcı haline gelir. Bu iki hale diyabeti de dahil etti Kat Maier. Nem ve durgunluk varsa bedeni ısıtmak, bedene kan getirmek, sirkülasyonu arttırmak istersiniz, kötü kan gitmeli, yerine saf kan gelmelidir. Bunun için ‘ALTERATIVE’ler yani, kan temizleyiciler kullanılır! 

Bedende bulunan karanlık ve çukur tüm bölgelerde mukus hakim olur, boğaz, kulak, vajina, bağırsaklar.. Bedendeki su kütlelerinde harekete ihtiyaç olduğu anlamına gelir bu! Her kan temizleyicinin çalıştığı başka organlar vardır! Boşaltım organları bu yüzden oradalar! Bu sistemleri açmamız gerekli! Vücuttaki enerjiyi hareket ettirmeye yardımcı olan harika bitkiler var. Vücudunuzun her zamanki haline olabildiğince iyi bir şekilde geri dönmek istiyorsunuz, bunun için kan temizleyiciler önemlidir! 

Dengeleyici Olarak: Kan Temizleyiciler,

*
  1. Isırgan otu - Böbrekler
  2. Karahindiba - Karaciğer
  3. Sarı Rıhtım - Bağırsak
  4. Aynısafa - Cilt
*


5- GERİLİM / Rüzgar:

Vücutta belli bir ton miktarına ihtiyacınız var. Çok fazla ton olduğunda canlılığı engelleyebilir! Fizyolojik gerginlik, fiziksel gerginlik, bunların ikisi de bu duruma örnektir. 

*Dengeleyici Olarak:*

Bunu araştırıp öğrendikten sonra yazacağım! 



6- GEVŞEME / Gevşeklik:


Bu durumda yaşam enerjisi, bazı şeyleri içinde tutmaya yetecek kadar güçlü değil demektir.

Dengeleyici Olarak: Kan Durdurucular / Damar Büzücüler,


Büzücü bitkiler kullanılmalıdır. Bedende sızdıran sınırlar mevcut olur, ishal gibi durumlar meydana gelir. 

  • Böğürtlen Kökü
  • Gül Ailesi 



Örüntüler, doku ve organlarımızın halleri, tatlar, doku durumlarımıza göre alabileceğimiz önlemler veya bedenimizin ekosistemine tanıtabileceğimiz dengeleyici bitkiler, ve bedenimizin ihtiyaçlarının doğanın büyüsüyle nasıl bağlantıda olduğunu ve bu bağlantının kuvvetlendirilmesi ile nasıl şifa bulabileceğinin üzerinden geçtik. Dersler yoğun bir şekilde devam ediyor, öğrendikçe paylaşıyor olacağım! 

Şimdilik bu kadar, bitkiler ve sevgiyle kalın!